Bí quyết để diện váy cưới tuyệt đẹp như biểu tượng gợi cảm xứ Hàn-Son Dam Bi
Xóm nhỏ khi đó chỉ mới có mấy nhà nằm trên một động cát hoang vắng toàn xương rồng bàn chải gai góc, nhà tranh vách lá không có rào cổng và cứ chùm nhum lại mà cất lên. Người đếm tới đếm lui nửa kín nửa hở có khi còn ít hơn cả bầy khỉ trên ngọn núi mồ côi gần đó chiều chiều tràn xuống kiếm chuyện cướp bóc. Từ xóm nhà lá này chạy một hơi băng qua động cát nóng bỏng vốn là bãi tha ma, đạp lên những vạt hoa muống biển, hoa ngũ sắc, dừa cạn, bồn bồn, chen giữa rừng dương, rừng mai… thì òa ngay vào lòng biển. Mỗi lần nhớ lại cái duyên nợ với Vấn từ năm lên mười tuổi khi còn ở chung trong xóm này thì Nhi lại cười ngặt nghẽo không nín được. Cùng phận nhà nghèo theo cha mẹ tha phương lập nghiệp trong thời loạn lạc nên trẻ nhỏ trai gái gì cũng chơi chung sa cạ với nhau. Chiều chiều cả bọn ra ngoài động cát hái me dương, dủ dẻ, chim chim đã đời rồi đào hang bắt dông nướng ăn, lắm khi trúng cả hài cốt. Bọn con trai đem banh hoặc cầu ra chơi, con gái ẵm em lê la theo vừa dỗ em vừa hò reo phụ họa. Nhi là chị đầu nách thằng em lên ba tuột lên tuột xuống tay kia bưng chén cơm kẹp cái muỗng để đút ăn. Trái banh định mệnh Vấn đá bay thẳng vô chén cơm của Nhi, Nhi túm áo thủ phạm lôi về nhà mắng vốn. Bà mẹ Vấn phải bới chén cơm khác đền cho. Nhà Nhi đã nghèo mà nhà Vấn còn nghèo hơn, chắc có đứa ăn đòn.Hai nhà chỉ cách nhau cái hàng cây thuốc dấu, loài cây thân thảo đứng thẳng cứng cáp mọc ken dày, lá và thân bẻ ngang có mủ trắng như sữa. Mỗi lần ra hàng rào ngóng qua nói chuyện là y như rằng cả vạt lá thuốc dấu bị ngắt vì cái trò chơi kéo bong bóng. Chiếc lá khi bẻ gập ngang ứa chút mủ trắng, từ từ kéo hai đầu lá ra tạo thành cái màng ngũ sắc. Rồi so kè bong bóng của đứa nào to hơn đẹp hơn. Nhưng đến năm 16 tuổi thì Vấn và Nhi không bẻ lá vẹt rào nữa mà chỉ lụt lịt ngang qua thật nhanh thôi.Vấn nói, "Nay chuyển cái bàn học ra sát cửa sổ nhà sau cho nó sáng rồi đó".Nhi: "Tháng này có tới mấy ngày vía, mệt ghê".Vấn thư sinh tuấn tú học cao nhứt nhà, giỏi nhứt xóm, là con trai út giữ hy vọng đổi đời cho một gia đình hoàng tộc lỡ vận. Đã vậy còn biết đàn hát, biết thổi harmonica. Hai anh trai thất học ra đời từ rất sớm lăn lộn trên khu đề pô xe lửa nuôi cả gia đình gần chục miệng ăn và cái bàn đèn thuốc phiện tàn dư của thực dân phong kiến. Nhi ngược lại là chị cả nên cũng chịu cảnh nhường đàn em ăn học, từng đi giữ trẻ cho nhà Tây, đi bán hàng rong, mặn mà có duyên. Ngày nào Nhi cũng thấy bầy con gái lấp ló trước nhà Vấn mượn sách mượn vở rồi dấm dúi gì đó. Mấy đứa đó là nữ sinh khác Nhi lắm, quần trắng áo hoa, tóc dài quá lưng cột lơi bằng khăn mù soa, nói cười gì cũng che miệng khúc khích. Nhi không đi học nhưng cũng biết chữ nhờ ẵm em tới trường coi ông thầy dạy học, rị mọ vậy mà sau này thư từ tới tay là đọc ro ro.Toàn nói bâng quơ mà hiểu nhau hết. Cái cửa sổ nhà sau kê bàn học của Vấn gần ảng nước chỗ ngồi rửa chén của Nhi từ bếp bước ra. Nay hai nhà đã có tường chắn với cái cửa lùa bằng gỗ có song lỏng lẻo. Quan trọng là mấy con yêu nữ lượn lờ trước nhà Vấn sẽ không nhìn thấy. Nhà Nhi khi đó đã cất lên một cái am nhỏ thờ Mẫu thường hầu đồng, cha Nhi là cung văn, mẹ kế là đồng đền, mẹ ruột âm thầm như tôi đòi trong nhà. Con nhang đệ tử sau 1954 thì phát triển từ miền ngoài vào ồ ạt, am điện nở rộ. Nhà Nhi chưa kịp làm giàu thì cha chết, mẹ kế tiếp quản, mẹ ruột vẫn tiếp tục sống như gia nô. Nhưng Nhi thì không.Vấn nói, "Sáu giờ nghe". Nhi "Ờ".Hai người từ mày tao thằng nọ con kia chuyển sang nói trỏng hồi nào không hay.Đúng giờ, ngó trước ngó sau không thấy ai Nhi chuồi qua song cửa có Vấn chờ sẵn khi thì mấy trái chuối, lúc vắt xôi, lúc cái bánh, củ khoai… là đồ cúng mới hạ xuống. Học trò có thứ dằn bụng thức khuya học bài, làm thơ tình và thổi khẩu cầm, cô bé hàng xóm lần giở những bức thư tay có vẽ hình giai nhân đêm mơ giấc mơ đẹp trong thanh âm du dương.Mùa hè năm đó Vấn thi Trung học đệ nhất cấp đứng đầu toàn tỉnh, khệ nệ ôm phần thưởng về cả xóm lao động nghèo lác mắt. Bầy nữ sinh như bướm trắng lại dập dìu. Nhà Vấn tới đâu cũng khoe con trai mình nay mai xong tú tài sẽ học tiếp ra bác sĩ kỹ sư, tha hồ kén dâu.***Nhi cầm trên tay mấy tấm ảnh chân dung của mình chụp ở hiệu ảnh photo Sanh nổi tiếng nhứt nhì thị xã. Kiểu thì có sẵn ảnh mẫu trưng bày ngoài tiệm, thích gì chọn nấy. Tấm thì mặc áo dài tứ thân ôm gọn thân hình nảy nở chít khăn mỏ quạ trên đầu, tấm thì quấn xà rông mang gùi trên vai, tấm khác bới tóc đeo kiềng áo dài cổ cao. Chủ hiệu ảnh ngỏ lời xin phép được phóng to trưng bày trong tiệm. Người mẫu ảnh bất đắc dĩ nổi tiếng ngang xương. Vài nơi đánh tiếng nhưng cứ tới tai là Nhi sa sầm. Mẹ ruột suốt ngày chì chiết đừng nghe lời mấy thằng học trò đàn địch thơ thẩn trước sau chi nó cũng bỏ mi. Mẹ kế ác liệt hơn có lần xông ra sau hè chỗ Nhi đang cởi trần tắm để khám vú cô với niềm tin sắt đá là nếu từng để trai bóp thì "cục tràm" sẽ bị nhão. Bạn gái cùng trang lứa to nhỏ mét lại đứa này đứa kia mê thằng nớ chê bai mi, nhà nọ nhà kia sang giàu ưng gả con cho hắn.Lần hẹn hò đầu tiên của Vấn Nhi là ở gốc dừa bên bờ biển tối om. Hai người mắc làm gì không biết để cho một cơn sóng lớn đánh lên trôi mất bóp ví giày dép. Lần sau dắt nhau leo lên lầu Ông Tư đang trống trơn vô chủ, nhìn ra biển nghe sóng vỗ vừa lãng mạn kín đáo vừa an toàn, ma cỏ kệ. Thêm vài cái lần sau nữa…***Mùa thu năm sau Nhi run rẩy báo tin với Vấn, "chắc là em có chửa rồi". Nhà Nhi không biết gì vẫn đang ráo riết ép gả cô cho người mà họ chọn.Vấn hơi bất ngờ nhưng kịp trấn tĩnh, "tụi mình sẽ thành vợ chồng, để anh tính". Vấn vừa đậu Tú tài 1, cả nhà đang dồn sức vun vén cho cậu con trai tiếp tục học lên."Đừng bỏ em"."Em dám đi theo anh không?"."Đi đâu em cũng đi theo. Khổ mấy em cũng chịu được, miễn mình có nhau".Nhi có sợi dây chuyền vàng 5 chỉ nhờ bán buôn dành dụm mà sắm được, Vấn có cái đồng hồ là phần thưởng trong kỳ thi đệ nhất cấp năm trước, hai người cộng lại có thêm cái thai trong bụng Nhi và một biển trời mơ ước. Rồi cứ vậy mà xuôi Nam.***"Anh đi đâu giờ mới về? Em đi tìm anh nãy giờ", Nhi mếu máo."Trời, mới ra đầu ngõ hớt tóc à, nãy có nói mà"."Nói hồi nào đâu, tưởng anh bỏ em đi luôn"."Sao bỏ được. Vắt cái khăn trên cổ chi vậy?""Để lau nước mắt đó, tưởng anh bỏ đi em khóc"."Bữa sau đừng có ra ngoài nghe chưa, cứ ở trong phòng chờ"."Mình kiếm được nhà thuê chưa anh? Em không thích ở đây"."Ở đây cũng ổn mà"."Không, thà kiếm chỗ thuê tốn chút chớ ở nhờ nhà bà con giàu có như vầy em không thích, ra vô ké né lắm mà họ coi mình như người xa lạ còn khi dễ tủi thân lắm"."Vậy mình dọn tới nhà ông Ba xích lô nghe, xóm lao động chắc giá rẻ"."A, là cái ông hôm trước chở anh đi vòng vòng kiếm việc chớ gì? Được đó, dọn liền đi anh"."Ừ thôi vô trong chuẩn bị đồ đi đừng ra ngoài nữa".***Mùa xuân năm đó Nhi mang cái bụng chửa vượt mặt chờ ngày lâm bồn, Vấn cầm cái bằng Tú tài 1 xin đi dạy kèm, đi đánh máy thuê, đi làm thư ký cho hãng buôn. Hai vợ chồng được một người bà con xa cho ở nhờ trong cái nhà kho được hơn một tháng thì phải lặng lẽ cuốn gói đi tìm nơi khác trọ. Chủ nhà mới là bác Ba đạp xích lô hiền hậu khoan dung, vợ làm mắm bán lẻ. Cũng là cái duyên khi một chiều muộn bác xích lô chở trúng khách là một cậu trai trẻ mặt mũi sáng láng nhưng u sầu, hỏi thăm thì biết đang đi tìm việc và nhà thuê. Vài câu sơ giao mà nhìn ra trong nhau sự thiện lương. Nhi về đó phụ việc ngon lành, không từ nan chuyện lớn chuyện nhỏ. Vấn cũng làm đầu tắt mặt tối. Những ngày giáp tết thấy ai nấy cũng sắm sửa chuẩn bị về quê, Vấn Nhi chỉ biết lảng đi.Từ trong cái phòng trọ tồi tàn của mình bó gối nhìn ra đường thấy thiên hạ chộn rộn, nhớ nhà nhớ mẹ nhớ em, Nhi khóc lén không biết bao nhiêu lần. Nghe mùi khói bếp than củi nổ lách tách cũng thèm, thấy người ta ôm bó lạt mớ lá chuối đi ngang cũng ngậm ngùi.Vấn an ủi, "Sau này có nhà riêng nhất định mình sẽ đón tết thật đàng hoàng, không thiếu gì cả. Em thích làm gì?"."Em thích nấu thật nhiều món ngon, trong nhà phải đủ loại bánh mứt, thịt ngâm, dưa món, bánh tét, kiệu chua, giò hầm măng… À còn may áo mới cho anh cho con…"."Anh sẽ sơn phết nhà cửa lại hằng năm, sẽ thay màn cửa, sẽ đóng một cái xích đu để trong sân, rồi lên núi tìm một nhánh mai vàng thật đẹp…"."Đúng rồi, tết là phải có hoa mai, thiếu gì cũng được nhưng thiếu mai là buồn lắm…".Vấn đặt tay lên bụng vợ, "Tết này mình cũng có mai mà, mai của mình đây nè".Nhi cười, "Thì ra anh nói đặt tên con là Mai ý để đón tết luôn đó hả?".Rồi Nhi ngập ngừng, nửa giỡn nửa thiệt, "Có đám cưới nào mà cô dâu chú rể dắt theo đàn con không anh?".Vấn cười gượng, "Có chớ. Cũng hay mà"."Vậy chừng nào mình đám cưới?"."Ra giêng đi, đợi em sinh nở xong"."Mình về quê làm ha, ở đây xa xôi quá có ai biết mình đâu"."Chớ sao. Đám cưới ở quê mới có bà con họ hàng, bạn bè hai đứa mình nữa"."Em muốn mời con Cúc, con Lan, con Hồng… mấy đứa đó đi nói khắp nơi trước sau gì anh cũng bỏ em…"."Anh mới nhận thêm công việc mới ở hãng, phải có nhiều tiền chút mình mới yên tâm về được"."Sinh con xong em cũng đi làm, bà Ba nói để bà phụ giữ con cho mình… Ước gì…".***"Anh ơi con khóc, nó thiếu sữa, sao em không có sữa vậy? Vắt không ra một giọt"."Em phải ăn uống nhiều vô"."Em biết rồi. Thôi để em nấu cơm rồi chắt nước cơm ra pha chút đường cho con uống đỡ. Anh đẩy võng giùm em chút"."Em cứ ngồi đây đi anh đi lấy cho. Nè, nước cơm còn nóng khéo phỏng miệng con"."Đâu đưa em nếm thử. Ừm, thơm quá, ngon quá, uống đi con, nuốt, không được phun ra, giỏi, giỏi má thương… chảy xuống cổ rồi nè, đưa em cái khăn, anh"."Khăn đây. Con ngủ rồi, thôi mình qua bàn ăn cơm đi em"."Dạ chờ em chút. Ngủ đi con má đi ăn cơm nghen". "Ủa còn làm gì lui cui đó nữa mà chưa tới ăn? Cầm cái gì trên tay vậy?"."Dây võng, để vừa ăn vừa đưa con chớ muỗi cắn nó sao. Nhiều đồ ăn quá. Bà Ba cho hả anh? Tội bà ghê. Món này là gì vậy?"."Để anh gắp cho. Chén canh anh để bên này nè"."Để em tự ăn, anh làm như em là em bé không bằng. Ủa mà chị này là ai mà ngồi ăn chung với mình vậy? Nay nhà có việc gì mà nhiều người lạ ra vô vậy?"."Con, Thắm mà"."À, hèn nào thấy cái mặt quen quen, em xin lỗi chị nha, chị là cháu bà Ba đây mà. Ăn đi chị"."Em đưa cái dây võng đây anh cầm cho"."Dạ. Mà anh ơi… Còn đám cưới… chừng nào?"."Ra giêng đi"."Lại ra giêng. Anh nói một lời đi. Giêng nào anh mới cưới em?".***Đám cưới được tổ chức vào tối mùng một tết, có cô dâu chú rể và con đàn cháu đống như mơ ước, có bà con hai họ, có bạn bè. Hôn trường treo đèn kết hoa rực rỡ, từng chùm bong bóng lắc lư thỉnh thoảng nổ bôm bốp, nhạc réo rắt rộn ràng. Ai nấy vỗ tay reo hò cổ vũ cật lực khi thấy cô dâu chú rể bối rối xuất hiện.Cô dâu được chuyên gia trang điểm tới tận nhà chăm chút kỹ càng mặc cái áo dài lộng lẫy nhất đời mình cười thôi là cười, chú rể mặc vest đen cài hoa hồng ngượng ơi là ngượng.Trẻ con tung hoa, thổi confetti kim tuyến bay rợp như sao sa, mặt mũi đầu tóc ai cũng lấp lánh.Nhi luôn miệng hỏi Vấn, "Ngó em được không anh, không biết chụp hình có ăn ảnh không nữa".Vấn, "Đẹp lắm, em là cô dâu xinh đẹp nhất từ trước tới nay luôn".Nhi cười tươi mà ngơ ngác, "Khách đâu ra mà đông dữ vậy, bà con bên anh hả, sao em không biết ai hết. Dạ, em cám ơn, cám ơn mọi người đã đến".Thợ chụp hình nhanh nhảu tiến tới, "Mời hai bác đứng qua bên này trước cái phông Song hỷ để con chụp cho đẹp. Đó đó, nghiêng qua chút, bác trai đặt tay lên vai bác gái… Rồi xong, bây giờ mời con cháu lần lượt đứng vô xong rồi chụp chung cả đại gia đình ha… Đông vui ghê, đúng là đám cưới kim cương…". Một người bước tới nói nhỏ vào tai và kéo anh ta đi nhanh qua chỗ khác.Nhi vẻ bất bình, "Anh, cái chú chụp hình này sao kỳ quá, sao kêu mình bằng bác còn xưng con nữa. Khùng quá".Cô dâu. Chú rể. Hôn đi. Hôn đi. Cô dâu. Chú rể. Hôn đi. Hôn đi… Giữa tiếng hô vang nhịp nhàng và cười nói ầm ĩ nghe như có tiếng nấc nhẹ từ sâu thẳm trong lòng mỗi người có mặt.***"Hồi nãy thấy bà mạ mắc cười ghê anh, ngồi khóc thút thít ngon lành à, thiệt là. Đám cưới con gái mà khóc", Nhi vừa cười vừa nói.Vấn lạnh người khựng lại, "Mạ… mạ… ngồi ở đâu?"."Thì ngồi với mụ Năm mẹ anh ngay cái ghế dài đó, à, giờ em cũng phải kêu bà là mạ chứ ha, cưới hỏi xong rồi mà".Vấn trầm ngâm, "Chắc hai bà vui lắm"."Chớ còn gì nữa, ha ha nhớ hồi em bưng cái chén cơm toàn cát do anh đá banh trúng vô bắt đền bà, bà nói con ni lanh quá thằng Vấn không bằng một góc của mi…"."Nhớ gì mà dai dữ vậy trời, toàn chuyện hồi xưa…"."Thôi em đi thay đồ trước đây. Chết, con mình đâu, con mình đâu rồi anh, con ơi…"."Nó ngủ rồi em"."Á…á…", Nhi hét lên thất thanh khi vừa bước tới cửa. Vấn sực nhớ ra nhưng đã muộn."Ai vậy… đi ra… sao ở trong này chớ… bà già nào lạ hoắc lạ huơ vô phòng tui vậy trời…".Vấn đứng chắn ngay trước tấm gương soi mà người trang điểm quên chưa cất đi, xoay nó lại. "Có ai đâu em".Nhi ôm ngực, "Có mà, nhìn cái mặt khó đăm đăm á, giống như muốn la em vậy. Phải rồi, còn mặc cái áo màu tím giống cái em đang mặc nữa nè. Mà nhìn hao hao bà mạ vậy ta, ngó quen lắm anh".Vấn nhìn xuống cầu thang xuê xoa, "Vậy chắc bả đi rồi, đông khách quá mình không nhớ mặt hết". "Vậy hả. Thôi kệ, ngày cưới của mình mà, có người là vui rồi". ***Thắm và mấy đứa chị em dâu rể lấm lét thò đầu vô phòng.- Sao má hét lên vậy ba?- Đứa nào không chịu dẹp cái gương làm má mày giựt mình đó. Ba phải nói trớ đi.- May quá, suýt nữa là bể dĩa.- Làm được buổi tiệc kỷ niệm đám cưới kim cương 60 năm cho ba má là quá vui rồi.- Tội nghiệp má tụi con. 10 đứa con, dâu rể cháu nội cháu ngoại chắt cố là hơn 40 đứa… Nhớ gì không nhớ chỉ nhớ mỗi cái đoạn vào đời.- Nãy má còn nói thấy bà nội bà ngoại tụi con về ngồi đó nói chuyện vui vẻ nữa.- Thôi đi xuống hết đi mấy đứa, má ra rồi kìa. Bu đây đông đen làm má hỏi tùm lum ba mệt nữa.***Nhi vừa đi lập cập vừa kêu, "Anh Vấn, anh Vấn đi đâu rồi"."Đây đây, có mặt"."Mừng quá, tưởng anh bỏ em, em khóc…"."Ai mà bỏ được…"."Vậy… giêng nào anh cưới em?".Thời trang đời thường tựa nàng thơ của nàng hậu Huỳnh Trần Ý Nhi
Nghị định 168/2024/NĐ-CP (Nghị định 168) chính thức có hiệu lực từ ngày 1.1.2025, gây ra nhiều ý kiến trái chiều, nhất là những người thường xuyên điều khiển phương tiện giao thông. Với mức xử phạt tăng cao so với Nghị định 100/2019/NĐ-CP (Nghị định 100), vi phạm giao thông trở thành mối lo ngại lớn. Mặc dù mức xử phạt đã tăng cao, vẫn có rất nhiều người thường xuyên mắc phải những lỗi vi phạm giao thông khiến bản thân phải trả giá đắt. Một trong những lỗi vi phạm giao thông phổ biến, dễ gặp trong dịp Tết là lỗi nồng độ cồn với mức phạt lên đến 40 triệu đồng đối với người điều khiển ô tô, 10 triệu đồng đối với người điều khiển mô-tô, xe máy.Ngoài ra, vẫn có một số lỗi vi phạm giao thông khác như sử dụng mô-tô, xe máy chở hàng hoá quá khổ, sử dụng xe máy leo vỉa hè và vượt đèn đỏ,... Đây đều là những lỗi dễ mắc phải nếu bất cẩn và chủ quan trọng quá trình tham gia giao thông. Để đảm bảo an toàn trong dịp Tết này, người điều khiển phương tiện cần tuân thủ quy định luật An toàn giao thông.
Petrovietnam công bố 2 phát hiện dầu khí mới
Sự ra đi của nhà thơ Dương Kỳ Anh ở tuổi 77 để lại nhiều tiếc nuối với bạn bè, đồng nghiệp. Trên trang cá nhân, nhà thơ Trần Hữu Việt chia sẻ: “Thương tiếc nhà thơ Dương Kỳ Anh - người thủ trường đặc biệt những năm đầu làm báo Tiền Phong”.Nhà thơ, nhà báo Dương Kỳ Anh tên thật là Dương Xuân Nam, sinh năm 1948 tại Hà Tĩnh. Ông là nguyên Tổng biên tập báo Tiền Phong, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Ông Dương Kỳ Anh còn là một trong những nhà thơ, nhà báo hiếm hoi của Việt Nam được ghi tên trong từ điển Danh nhân Văn hóa Thế giới (Khu vực châu Á - Thái Bình Dương).Nhà thơ Dương Kỳ Anh từng xuất bản một số tác phẩm như Và anh đợi (1987), Dang một chuyện tình (1989), Đi qua thời gian (1992), Bông hoa lạ (1994), Bài phóng sự (2000), Miền ký ức (2001), Bức ảnh thứ hai (2001), Chị Huệ làng Tảo Trang (2003), Xuyên Cẩm (2004), Thơ Dương Kỳ Anh (2005), Thổ địa (2006); Cõi ta bà (2008)... Ông giành được nhiều giải thưởng về văn học nghệ thuật trong sự nghiệp sáng tác của mình. Nhà thơ, nhà báo Dương Kỳ Anh được nhiều người gọi với danh xưng “cha đẻ” của cuộc thi Hoa hậu Việt Nam. Ông đảm nhận vai trò Trưởng ban Tổ chức kiêm chủ tịch hội đồng giám khảo cuộc thi sắc đẹp này từ năm 1988 đến năm 2008. Trong một lần chia sẻ với Thanh Niên, ông từng cho rằng thi hoa hậu nên là một ngày hội văn hóa, giúp cho tất cả các cô gái trong độ tuổi trẻ trung đều có cơ hội được tỏa sáng, học hỏi, thể hiện bản thân. Ông cũng từng chia sẻ quan điểm về việc không chấp nhận thí sinh phẫu thuật thẩm mỹ tại Hoa hậu Việt Nam để đảm bảo tính công bằng cho cuộc thi.
Đầu tháng 12 vừa qua, Ding Ran, nhân viên văn phòng ở Bắc Kinh (Trung Quốc), lên kế hoạch du lịch nước ngoài cùng bạn trai. Cô mở phần mềm du lịch, kiểm tra vé máy bay từ Bắc Kinh đi Seoul (Hàn Quốc) nhận được báo giá khứ hồi là 4.359 nhân dân tệ (15,2 triệu đồng)."Vé máy bay quá đắt, tôi không đủ tiền mua nên không đi nữa", Ran chia sẻ câu chuyện của mình, để lại loạt bình luận trên các nền tảng mạng xã hội. Ngày hôm sau, cô kiểm tra lại thấy vé máy bay đã giảm còn khoảng 3.000 nhân dân tệ (10,5 triệu đồng).Ran không chắc các bình luận có tác động hay chỉ là trùng hợp. Cô cũng không hiểu cách thuật toán hoạt động như thế nào nhưng những gì cô làm đang được nhiều người dùng internet Trung Quốc áp dụng. Họ gọi đây là "thuần hóa ngược thuật toán".Trên các hội nhóm, mạng xã hội Trung Quốc, nhiều người đang chia sẻ những trải nghiệm kỳ lạ về việc bị dữ liệu lớn chèn ép. Một cư dân mạng cho biết khi đặt phòng khách sạn trong chuyến công tác, báo giá của anh luôn cao hơn đồng nghiệp 50 nhân dân tệ (175.000 đồng) với cùng loại phòng, cùng thời gian.Người khác cho biết với cùng ứng dụng gọi xe, cùng địa điểm, cùng thời gian, loại xe, báo giá của mỗi người cũng sẽ khác nhau, chênh lệch có lúc lên đến 10 nhân dân tệ (35.000 đồng).Người dùng sau đó phát hiện ra giá trên các ứng dụng sẽ phụ thuộc nhiều vào thói quen chi tiêu, thu nhập, nghề nghiệp của từng người thay vì một giá niêm yết như nhau. Điều này đã thổi bùng nhiều tranh cãi trong cộng đồng.Giáo sư Chen Bing tại Trường Luật - Đại học Nankai nói với Sina, việc "khai thác" dữ liệu lớn có thể thấy ngay trong việc chênh lệch giá sản phẩm. Với cùng mặt hàng, chất lượng, các nhà cung cấp dịch vụ thường đưa ra mức giá khác nhau cho từng nhóm khách hàng. Ông Bing dẫn một vụ kiện thực tế diễn ra từ năm 2021. Nguyên đơn là Hu Moumou kiện một công ty du lịch lên tòa cấp thành phố Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang. Người kiện cho rằng giá phòng khách sạn anh đặt qua ứng dụng của công ty cao hơn nhiều so với giá thực tế. Khách hàng cáo buộc nền tảng đã dựa vào dữ liệu, đẩy giá sản phẩm lên cao, cấu thành hành vi lừa đảo. Tòa án sau đó kết luận công ty đã khiến khách hàng hiểu sai về các quảng cáo, giá ưu đãi, buộc bồi thường.Tháng 11 vừa qua, cơ quan chức năng Trung Quốc đã yêu cầu các nền tảng phải chấn chỉnh lại thuật toán, cấm hành vi dùng dữ liệu lớn để chèn ép người dùng. Thông báo nêu rõ việc cấm lợi dụng độ tuổi, nghề nghiệp, mức chi tiêu và các đặc điểm khác để định giá khác nhau cho cùng một mặt hàng, áp mã ưu đãi.Để chống lại sự kiểm soát của dữ liệu lớn, người dùng Trung Quốc đang khởi xướng phong trào "giết chết" thuật toán. Ngoài việc liên tục để lại các nội dung gây nhiễu về giá như Ding Ran làm, nhiều người thậm chí tải ứng dụng về, đăng ký thành viên mới dùng, sau đó xóa ứng dụng rồi tải lại. Việc này không chỉ ngăn chặn các nền tảng thu thập quá nhiều dữ liệu mà còn giúp họ nhận được nhiều ưu đãi.Cộng đồng mạng Trung Quốc chỉ ra các bằng chứng cho thấy người dùng mới luôn nhận được nhiều ưu đãi, khuyến mãi hơn khách hàng mua gói thành viên. Do đó họ tìm nhiều cách để "giết chết" dữ liệu lớn bằng cách liên tục xóa ứng dụng, rồi tải lại khi cần. Các dịch vụ làm giả số điện thoại để đăng ký tài khoản cũng đặc biệt hút khách.Tuy nhiên phong trào "thuần hóa thuật toán" có thể chỉ khả dụng với những mô hình đơn giản. Giáo sư Chen Bing cho rằng các thuật toán AI được các nền tảng dùng ngày nay khác nhiều với truyền thống. "Thuật toán truyền thống là các chương trình cài sẵn với kết quả có thể dự đoán được, trong khi các mô hình AI ngày nay đã nâng cấp lên khả năng tự học và kết quả đầu ra luôn khó dự đoán, rủi ro là không thể tránh khỏi", ông Bing nói.Theo giáo sư, hệ thống dùng dữ liệu lớn để tạo ra chân dung hoàn thiện về người dùng. Việc "thuần hóa ngược" có thể giúp giảm giá trong giai đoạn đầu, nhưng các thuật toán tiếp theo sẽ xác định dựa trên số lượng đơn hàng, thói quen mua sắm, dịch vụ liên quan... khiến thuật toán trở nên thông minh hơn. Cuối cùng giá vẫn sẽ tăng. Ngay cả các cơ quan thực thi pháp luật cũng khó xác định được tính minh bạch đằng sau những con số.Việc "thuần hóa thuật toán" về lâu dài chỉ có thể thực hiện thông qua luật chống cạnh tranh. Hoạt động của thuật toán phải tuân theo các giá trị công bằng và hợp lý. Giáo sư Bing cho rằng các công ty internet phải thường xuyên sửa đổi và cơ quan quản lý phải điều chỉnh luật để khiến thuật toán trở nên chuẩn mực, minh bạch hơn.
Cuộn dây điện 'khủng' chắn ngang vỉa hè
Tấm HCV SEA Games không còn là ám ảnh của thế hệ U.22, khi HLV Park Hang-seo đã giúp bóng đá trẻ VN phá giải lời nguyền vào năm 2019 với chức vô địch SEA Games 30. Sau đó 3 năm, U.22 VN bảo vệ thành công ngai vàng ở SEA Games 31 với thành tích 6 trận bất bại. Mạch trận không thua của các cầu thủ trẻ VN kéo dài 17 trận xuyên suốt 4 năm, chỉ dừng lại ở bán kết SEA Games 32 năm 2023, khi U.22 VN thua U.22 Indonesia.Nhìn chung, vị thế bóng đá trẻ VN đã khác rất nhiều. Ngôi á quân U.23 châu Á năm 2018, tấm vé dự U.20 World Cup 2017… là minh chứng cho sự vươn mình của một nền bóng đá. Liên tục những ngọc quý được tôi luyện trong giai đoạn 2013 đến nay, đã góp phần tạo nên thế hệ Thường Châu đầy tiềm năng, đưa đội tuyển VN bứt phá ở giai đoạn 2018 - 2022. Với bóng đá VN, năng lực của lứa U.22 dường như có vai trò báo hiệu tương lai. Có lứa trẻ chất lượng, đội tuyển VN có nền tảng để vươn lên, và ngược lại.Tuy nhiên, không thể đòi hỏi lứa U.22 VN nào cũng chất lượng. Thất bại ở SEA Games 32 là ví dụ, khi dàn cầu thủ trong tay HLV Philippe Troussier bị đánh giá là non kinh nghiệm thi đấu quốc tế. Nhà cầm quân người Pháp đã nỗ lực "bồi bổ" cho học trò bằng các chuyến tập huấn, đấu giao hữu, cùng việc chỉnh sửa triệt để các lỗi về kỹ chiến thuật và tư duy chơi bóng. Dù vậy, U.22 VN không thể chuyển mình chỉ trong vài tháng, khi hầu hết cầu thủ trẻ đều thiếu sự dạn dày, va chạm để đối diện khó khăn.Đây là ngọn núi U.22 VN của HLV Kim Sang-sik phải vượt qua ở SEA Games 33. Vì xét cho cùng, lứa trẻ trong tay thầy Kim lúc này có rất nhiều sự tương đồng với thời HLV Troussier. Trong số 13 cầu thủ U.22 từng dự vòng chung kết U.23 châu Á 2024, chỉ có 3 cầu thủ gồm Nguyễn Thái Sơn (11 trận, 990 phút), Bùi Vĩ Hào (11 trận, 907 phút) và Khuất Văn Khang (10 trận, 703 phút) có trên 10 trận ra sân ở V-League. Phần còn lại chia thành 2 nhóm: dự bị ở V-League, hoặc đá chính ở giải hạng nhất. Cũng chỉ có Vĩ Hào là gương mặt U.22 duy nhất chen chân được vào đội hình chính ở đội tuyển VN trong tối thiểu 4 trận tại AFF Cup 2024.HLV Kim Sang-sik hiểu rõ gian truân ở U.22 VN sẽ lớn hơn đội tuyển quốc gia. Bởi thay vì tận dụng nền tảng con người kinh nghiệm mà người tiền nhiệm để lại, ông Kim phải tự mình tìm kiếm nhân tố mới. Ông chia sẻ với Thanh Niên: "Tôi sẽ chăm chỉ đến sân để phát hiện cầu thủ trẻ. Họ là tương lai bóng đá VN". Rất có thể tại SEA Games 33, ông Kim không bị buộc phải có HCV. Liên đoàn Bóng đá VN (VFF) sẽ chốt sớm chỉ tiêu với HLV người Hàn Quốc, nhiều khả năng chỉ yêu cầu U.22 VN có mặt tại trận chung kết. Song ông Kim nhấn mạnh luôn muốn bước vào mọi giải đấu với mục tiêu chiến thắng và vô địch. Cựu chiến lược gia CLB Jeonbuk Hyundai Motors có tham vọng riêng và quãng thời gian còn lại (9 tháng) là đủ để ông chuẩn bị cho chuyến phiêu lưu khó khăn, nhưng cũng đầy thú vị.Theo bình luận viên Vũ Quang Huy, vô địch SEA Games không còn là chuyện phải có với U.22 VN, nhưng hãy cứ mạnh dạn đặt mục tiêu cao nhất bởi đây là kích thích để các cầu thủ trẻ cố gắng chuyển mình."Tại SEA Games 33, U.22 VN sẽ gặp nhiều đối thủ mạnh. U.22 Thái Lan rất tiềm năng, với nhiều gương mặt được ông Masatada Ishii bồi dưỡng ở đội tuyển quốc gia. U.22 Indonesia cũng lợi hại, khi nhiều cầu thủ trẻ đã lộ diện tại AFF Cup 2024, giúp đội tuyển Indonesia chỉ thua 0-1 trước VN ở vòng bảng. Ngoài ra, còn có Singapore, Malaysia hay Campuchia. Có người cho rằng U.22 VN hiện tại chưa đủ mạnh, còn thiếu kinh nghiệm, nhưng nên hiểu rằng bóng đá trẻ luôn biến động không ngừng và chúng ta có thể tận dụng sự khó lường ấy để tạo lợi thế cho mình.Tôi nhận thấy ở những năm có SEA Games, các cầu thủ trẻ VN nói riêng và bóng đá trẻ VN nói chung luôn rất tập trung, có định hướng và mục tiêu để vượt qua giới hạn rõ ràng. Tôi lạc quan với lứa trẻ của HLV Kim Sang-sik, do nhiều cầu thủ như Văn Cường, Quốc Việt, Văn Trường, Văn Khang… có kinh nghiệm khoác áo đội tuyển VN và từng dự SEA Games 32. Hai năm trước, nòng cốt đá SEA Games của U.22 VN thực tế là lứa U.20. Họ đã có thêm thời gian mài giũa để năm nay trở lại mạnh mẽ hơn. Ngoài ra còn có những phát hiện như Đình Bắc, Nguyên Hoàng… Trong tay ông Kim Sang-sik là bản danh sách 50 cầu thủ trẻ tiềm năng, và ông sẽ thử nghiệm, rèn giũa học trò ở các đợt tập trung tới", ông Huy đánh giá.
